Διαβητική Αμφιβληστροπάθεια

Ασθενείς με διαβήτη έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο επιπλοκών από τον οφθαλμό σε σχέση με ασθενείς χωρίς διαβήτη. Οι συχνότερες επιπλοκές είναι καταρράκτης, γλαύκωμα, αμφιβληστροειδοπάθεια, απόφραξη φλέβας αμφιβληστροειδούς, πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια, ελάττωση αισθητικότητας κερατοειδούς, πάρεση εξωκρανιακών νεύρων, νεοαγγειακό γλαύκωμα.

Διαβητική Αμφιβληστροπάθεια

Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι μια χρόνια, προοδευτική νόσος των μικρών αγγείων του αμφιβληστροειδούς που σχετίζεται με την αυξημένη τιμή σακχάρου στο αίμα. Ο αμφιβληστροειδής είναι ο εσωτερικός χιτώνας του οφθαλμού στον όποιο οι ακτίνες του φωτός μετατρέπονται σε ηλεκτρικά σήματα τα όποια μεταφέρονται στον εγκέφαλο. Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι η συχνότερη αίτια τύφλωσης σε ασθενείς  ηλικίας 35-55 ετών στην Ευρώπη.

Ταξινόμηση

Η ταξινόμηση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας βασίζεται στην κλινική εξέταση.

Το αρχικό στάδιο είναι η αμφιβληστροειδοπάθεια μη παραγωγικού τύπου.  Το στάδιο αυτό χαρακτηρίζεται από απώλεια της στεγανότητας των αγγείων του αμφιβληστροειδούς. Σε αρρύθμιστο διαβήτη, η αμφιβληστροειδοπάθεια εξελίσσεται στο επόμενο στάδιο του παραγωγικού τύπου.

Το στάδιο αυτό χαρακτηρίζεται από απόφραξη των αγγείων και σχηματισμό νέων αγγείων τα όποια αναπτύσσονται είτε στην οπτική θηλή είτε σε άλλα σημεία του αμφιβληστροειδούς. Τα νεοαγγεία δεν έχουν την ποιότητα των φυσιολογικών αγγείων και σαν αποτέλεσμα αιμορραγούν προκαλώντας αιμορραγία υαλοειδούς.

Τα νεοαγγεία μπορεί επίσης να εξελιχτούν σε ινώδη ιστό ο οποίος αναπτύσσεται στην επιφάνεια του αμφιβληστροειδούς προκαλώντας ελκτική αποκόλληση αμφιβληστροειδούς.

Ο κίνδυνος ανάπτυξης και επιδείνωσης της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας έχει σχέση με:

• Ποιότητα ρύθμισης διαβήτη
• Αρτηριακή υπέρταση
• Υπερλιπιδαιμία
• Διάρκεια διαβήτη
• Γενετική προδιάθεση

Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια οράσεως με δυο μηχανισμούς:

1. δημιουργία νεοαγγείων που μπορεί να προκαλέσουν αιμορραγία υαλοειδούς ή/και ελκτική αποκόλληση αμφιβληστροειδούς και
2. οίδημα ή ισχαιμία ωχράς κηλίδας που προκαλεί απώλεια κεντρικής οράσεως.

Οίδημα ωχράς κηλίδας

Η ωχρά κηλίδα είναι το πιο ευαίσθητο σημείο του αμφιβληστροειδούς που ελέγχει την κεντρική όραση του οφθαλμού. Στον διαβήτη αλλοιώσεις στο τοίχωμα των τριχοειδών προκαλούν διαρροή διαφόρων ουσιών με αποτέλεσμα συλλογή υγρού στον αμφιβληστροειδή.

Η συλλογή υγρού στην ωχρά κηλίδα ονομάζεται διαβητικό οίδημα ωχράς κηλίδας και προκαλεί ελάττωση οράσεως. Το οίδημα ωχράς κηλίδας μπορεί να συνοδεύει αμφιβληστροειδοπάθεια και των δυο τύπων: παραγωγικού και μη παραγωγικού τύπου. Το οίδημα ωχράς κηλίδας μπορεί να είναι εστιακό η διάχυτο, ισχαιμικού τύπου η μικτό.

Θεραπεία

Διαβητικό οίδημα ώχρας κηλίδας

Όταν το οίδημα ωχράς κηλίδας είναι πάνω από ένα όριο και έχει προκαλέσει σημαντική ελάττωση οράσεως χορηγούνται:

• Ενδοϋαλοειδικές εγχύσεις αντί-vegF ή/και
• Εστιακή φωτοταξία (Laser) στην περιοχή της ωχράς κηλίδας

Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια παραγωγικού τύπου

• Παναμφιβληστροειδική φωτοπηξία χορηγείται σε ασθενείς με αμφιβληστροειδοπάθεια παραγωγικού τύπου
• Υαλοειδεκτομή ενδείκνυται σε ασθενείς με αιμορραγία υαλοειδούς ή/και ελκτική αποκόλληση αμφιβληστροειδούς.

Παναμφιβληστροειδική φωτοπηξία

Γίνεται σε 2-3 συνεδρίες κατά τις οποίες χορηγούνται περίπου 1000-1500 βολές σε όλο τον αμφιβληστροειδή. Σκοπός της θεραπείας είναι η υποστροφή των παθολογικών νέων αγγείων που χαρακτηρίζουν την αμφιβληστροειδοπάθεια παραγωγικού τύπου.

Τεχνική

Γίνεται μυδρίαση δηλαδή ενστάλαξη μυδριατικών κολλυρίων ώστε να ανοίξει η κόρη του οφθαλμού. Μυδρίαση επιτυγχάνεται συνήθως σε 20-30 λεπτά. Η κόρη μπορεί να παραμείνει σε διαστολή για 4-6 ώρες. Η μυδρίαση προκαλεί θόλωση οράσεως και ειδικότερα δυσκολία στο διάβασμα για όσο διάστημα η κόρη είναι μεγάλη. Μυδρίαση είναι απαραίτητη σε όλες σχεδόν τις παθήσεις του βυθού ώστε να γίνει βυθοσκόπηση, οπτική τομογραφία συνοχής, λήψη φωτογραφιών, φλουοροαγγειογραφία , χορήγηση ενδοϋαλοειδικών ενέσεων ή αμφιβληστροειδική φωτοπηξία (Laser).

Πρόληψη

Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια παραγωγικού τύπου είναι λιγότερο συχνή από την μη παραγωγικού τύπου και σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο μόνιμης ελάττωσης οράσεως.

Ο ασθενής με διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια μπορεί να παραμείνει ασυμπτωματικός μέχρι το τελευταίο στάδιο. Αυτό σημαίνει, ότι ένας οφθαλμός που έχει φυσιολογική όραση (10/10) μπορεί να πάσχει από διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια παραγωγικού τύπου.

Σαν αποτέλεσμα, ενδείκνυται ετήσια βυθοσκόπηση δια βίου από την στιγμή διαγνώσεως του διαβήτη. Συνιστάται επίσης ρύθμιση όχι μόνο του σακχάρου, αλλά και τυχόν υπερτάσεως και υπερλιπιδαιμίας για την αποφυγή εμφάνισης/εξέλιξης της αμφιβληστροειδοπάθειας ή/και του οιδήματος ωχράς κηλίδας.