Αναστολείς PDE5 (Viagra, Levitra, Cialis) και οφθαλμικές παρενέργειες
Οι αναστολείς φωσφοδιεστεράσης τύπου 5 (PDE5) είναι γνωστότεροι σαν φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην σεξουαλική δυσλειτουργία αλλά και σε παθήσεις όπως η πνευμονική υπέρταση κ.α. Η βασική τους δράση είναι η διαστολή των μυϊκών ινών που βρίσκονται στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων. Τα φάρμακα αυτά φαίνεται επίσης ότι έχουν δράση και στην φωσφοδιεστεράση τύπου 6 (PDE6), η οποία σχετίζεται με την λειτουργία του ματιού.
Από την εποχή που τα φάρμακα αυτά ανακαλύφθηκαν έχουν γίνει μελέτες για τυχόν παρενέργειες στην όραση. Είναι γνωστό ότι σε ένα ποσοστό έως και 10% των ασθενών που τα χρησιμοποιούν εμφανίζονται παροδικές οφθαλμικές διαταραχές. Αυτές μπορεί να είναι διαταραχές των χρωμάτων, κυανή απόχρωση των αντικειμένων, φωτοευαισθησία, κοκκίνισμα ματιών κ.α. και φαίνεται να είναι δοσοεξαρτώμενες.
Εκτός από αυτές τις παρενέργειες, από την εισαγωγή του φαρμάκου έχουν γίνει αναφορές στην βιβλιογραφία, για κάποια ελάχιστα περιστατικά που εμφάνισαν νέες παρενέργειες με συχνότερη όλων να είναι η ισχαιμική οπτική νευροπάθεια.
Η ισχαιμική οπτική νευροπάθεια είναι μια σχετικά σπάνια νόσος που οφείλεται στην διαταραχή της αιμάτωσης του οπτικού νεύρου και συνήθως οδηγεί σε μόνιμη απώλεια όρασης.
Από μελέτες σε ανθρώπους και πειραματόζωα είναι γνωστό ότι οι αναστολείς PDE5 επηρεάζουν την αιμάτωση κάποιων τμημάτων του οφθαλμού καθώς και την ηλεκτρική δραστηριότητα του αμφιβληστροειδή. Αυτές οι μελέτες ενώ εξηγούν επαρκώς τις παροδικές παρενέργειες του φαρμάκου δεν προσφέρουν επαρκή αιτιολόγηση για την εμφάνιση ισχαιμικής οπτικής νευροπάθειας. Επιπλέον πολλοί από τους ασθενείς που υπέστησαν την παρενέργεια έχουν άλλους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση ισχαιμικής οπτικής νευροπάθειας και δεν γνωρίζουμε εάν η συχνότητα της νόσου στους χρήστες του φαρμάκου είναι μεγαλύτερη από τον γενικό πληθυσμό.
Εν κατακλείδι πριν τη χρήση αυτών των φαρμάκων (όπως και για όλα τα φάρμακα άλλωστε) θα πρέπει να λαμβάνεται συμβουλή γιατρού, ενώ παροδικές διαταραχές της όρασης θα πρέπει να αναμένονται. Για άτομα με ιστορικό οπτικών νευροπαθειών και κυρίως ισχαιμικής νευροπάθειας θα πρέπει να γίνεται συζήτηση με τον οφθαλμίατρο.
Κωνσταντίνος Χαλιούλιας
Οφθαλμίατρος, Χειρουργός Υαλοειδούς
