Απόφραξη Aρτηρίας Aμφιβληστροειδή
Η κύρια αρτηρία υπεύθυνη για την αιμάτωση του οφθαλμού είναι η οφθαλμική αρτηρία. Ο πρώτος κλάδος αυτής είναι η κεντρική αρτηρία του αμφιβληστροειδούς, η οποία αιματώνει τις νευρικές ίνες του οπτικού νεύρου και τις έσω στιβάδες του αμφιβληστροειδή. Η κεντρική αρτηρία του αμφιβληστροειδούς διχάζεται σε δύο ανώτερους και δύο κατώτερους κλάδους. Επιπρόσθετα, υπάρχει και η θηλοωχρική αρτηρία, η οποία αιματώνει την περιοχή που ονομάζεται θηλοωχρικό δεμάτιο και αποτελεί κλάδο των βραχέων οπίσθιων ακτινωτών αρτηριών (κλάδοι επίσης της οφθαλμικής αρτηρίας).
Η αιφνίδια ανώδυνη απώλεια όρασης είναι το κύριο σύμπτωμα απόφραξης αρτηρίας αμφιβληστροειδούς. Η απόφραξη μπορεί να συμβεί σε κάποιον από τους κλάδους της κεντρικής αρτηρίας οπότε η απώλεια της όρασης περιορίζεται σε ένα τμήμα μόνο του οπτικού πεδίου. Η απόφραξη μπορεί να είναι αποτέλεσμα εμβόλου,αγγειίτιδας ή σπασμού. Η γιγαντοκυτταρική αρτηριίτιδα μπορεί επίσης να είναι μία άλλη αιτία.
Παράγοντες κινδύνου αποτελούν οι εξής:
- Ηλικία
- Ανδρικό φύλο
- Κάπνισμα
- Αρτηριακή υπέρταση
- Δυσλιπιδαιμία
- Σακχαρώδης διαβήτης
- Καρδιαγγειακή νόσος
- Διαταραχές πηκτικότητας
Κατά την απόφραξη αρτηρίας αμφιβληστροειδούς το τμήμα του έσω αμφιβληστροειδή που δεν αιματώνεται γίνεται οιδηματώδες. Με την πάροδο του χρόνου το οίδημα υποχωρεί και ο έσω αμφιβληστροειδής γίνεται ατροφικός. Συνήθως η απώλεια της όρασης είναι μόνιμη και η ανάκτησή της είναι πολύ περιορισμένη. Σε περιπτώσεις που η θηλοωχρική αρτηρία δεν είναι επηρεασμένη η οπτική οξύτητα μπορεί να παραμένει υψηλή. Όταν κάποιο έμβολο ευθύνεται για την απόφραξη ο ασθενής μπορεί να έχει εμφανίσει στο παρελθόν παροδική απώλεια όρασης (παροδική αμαύρωση).
Η διάγνωση τίθεται από το ιστορικό του ασθενούς (αιφνίδια ανώδυνη μονόπλευρη απώλεια όρασης) σε συνδυασμό με την κλινική εξέταση και ορισμένες απεικονιστικές εξετάσεις.
Η κλινική εξέταση στην οξεία φάση δείχνει οίδημα αμφιβληστροειδούς σε συνδυασμό με κερασόχρου εμφάνιση ωχράς κηλίδας. Έμβολα στον αυλό των αγγείων μπορεί επίσης να είναι ορατά. Σε απόφραξη κεντρικής αρτηρίας αμφιβληστροειδούς ή οφθαλμικής αρτηρίας τα κορικά αντανακλαστικά είναι μη φυσιολογικά.
Τα Οπικά Πεδία δείχνουν πλήρες ή τμηματικό σκότωμα ανάλογα αν πρόκειται για κεντρική ή κλαδική απόφραξη αρτηρίας, αντίστοιχα.
Το OCT (Optical Coherence Tomography) δείχνει οίδημα στις έσω στιβάδες του ιδίως αμφιβληστροειδή.
Η Φλουοραγγειογραφία δείχνει καθυστερημένη αιματική ροή στους αρτηριακούς κλάδους του αμφιβληστροειδή. Καθυστερημένης χοριοειδικής κυκλοφορία μπορεί να υποδηλώνει απόφραξη της οφθαλμικής αρτηρίας ή της έσω καρωτίδας.
Αντιμετώπιση των προδιαθεσικών παραγόντων κινδύνου είναι ο μόνος τρόπος πρόληψης. Σε περιπτώσεις απόφραξης που οφείλεται σε γιγαντοκυτταρική αρτηρίτιδα η έναρξη αγωγής με κορτικοστεροειδή πρέπει να είναι άμεση.
Σε ασθενείς άνω των 50 ετών η αθηροσκλήρυνση είναι η κυριότερη αιτία αρτηριακής απόφραξης. Για το λόγο αυτό πλήρης καρδιολογικός έλεγχος με υπέρηχο καρδιάς και Triplex καρωτίδων πρέπει να πραγματοποιείται. Ωστόσο, οι ασθενεία αυτοί πρέπει να υποβάλλονται και σε Γενική αίματος, ΤΚΕ και CRP προκειμένου να αποκλεισθεί η γιαγαντοκυτταρική αρτηρίτιδα.
Σε ασθενείς κάτω των 50 ετών πρέπει να πραγματοποιείται έλεγχος υπεργλοιότητας , έλεγχος αυτοάνοσων ή φλεγμονωδών παθήσεων.
Οφθαλμικό μασάζ είναι μία συντηρητική μέθοδος αντιμετώπισης που μπορεί να προκαλέσει μετακίνηση του εμβόλου. Εναλλακτικά, παρακέντηση του προσθίου θαλάμου με αφαίρεση ποσότητας υδατοειδούς υγρού μπορεί επίσης να προκαλέσει μετακίνηση του εμβόλου μέσω μείωσης της ενδφθάλμιας πίεσης.
Η απόφραξη αρτηρίας αμφιβληστροειδή είναι ένα από τα οφθαλμολογικά επείγοντα κι απαιτεί άμεση διάγνωση καθώς και διερεύνηση και αντιμετώπιση των πιθανών αιτιολογικών παραγόντων.
Χριστίν Τάντρος
Χειρουργός Οφθαλμίατρος
Laser Μυωπίας – EYE DAY CLINIC