Κάθε πότε πρέπει να ελέγχουμε την όραση των παιδιών μας?

Νεογέννητα: Σε όλα τα νεογέννητα μωρά γίνεται έλεγχος των ματιών τους, πριν φύγουν από το μαιευτήριο. Γίνεται επισκόπηση τους και εξετάζονται προκειμένου να αποκλείσουμε την ύπαρξη σοβαρών οφθαλμολογικών παθήσεων όπως λοιμώξεων, συγγενών ανωμαλιών, καταρράκτη, γλαυκώματος κ.α.
Ιδιαίτερη προσοχή -με επιμήκυνση της περιόδου παρακολούθησης τους- δίνεται στην περίπτωση πρόωρων νεογνών (με ηλικία κύησης μικρότερη των 31 εβδομάδων ή βάρος γέννησης κάτω από 1250 gr), σε νεογνά που θα παραμείνουν υπό παρατεταμένη οξυγονοθεραπεία ή με πολλαπλά συνυπάρχοντα προβλήματα υγείας, καθώς και αν υπάρχει επιβαρυμένο οικογενειακό οφθαλμολογικό ιστορικό.
Βρέφη 6-8 εβδομάδων: Μέσα στα πλαίσια της προγραμματισμένης παιδιατρικής εξέτασης θα πρεπει να γίνει επανέλεγχος των ματιών του παιδιού σας που θα συμπεριλαμβάνει την διαύγεια των διαθλαστικών μέσων, της συμπεριφοράς της όρασης του καθώς και της συνεργασίας και της κινητικότητας των ματιών του. Ο αδρός αυτός έλεγχος θα συνεχιστεί από τον παιδίατρο σας, εφόσον δεν υπάρχουν παθολογικά ευρήματα.
4-5 ετών: Το παιδί από την ηλικία περίπου των 3 ετών μπορεί να συνεργαστεί στην μέτρηση της όρασης του χρησιμοποιώντας τον κατάλληλο παίδο-οφθαλμιατρικό εξοπλισμό.
“Σε όλα τα παιδιά προσχολικής ηλικίας 4-5 ετών πρέπει να γίνεται έλεγχος των οφθαλμών τους και της οπτικής τους οξύτητας”
Ποια συμπτώματα πρέπει να με ανησυχήσουν;

• Αν τα μάτια του αποκλίνουν προς τα έξω, διασταυρώνονται προς τα έσω ή δεν εστιάζουν μαζί σε ένα αντικείμενο.
• “Μέχρι την ηλικία των 4 μηνών, είναι φυσιολογικό τα μάτια του μωρού σας κατά διαστήματα να παρεκκλίνουν, ειδικά όταν είναι κουρασμένο. Αν όμως αυτό συνεχίζεται και πέραν αυτής της ηλικίας, θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον οφθαλμίατρο σας.”
• Αν το ένα μάτι του είναι μεγαλύτερο από το άλλο ή αν παρατηρείται σημαντική διαφορά στο μέγεθος, ανάμεσα στις δύο κόρες των οφθαλμών του ( > 1 χιλ).
• Αν τα μάτια του παρουσιάζουν γρήγορες, μη ελεγχόμενες οριζόντιες ή κάθετες κινήσεις (νυσταγμός).
• Αν παραπονιέται για πόνο, κνησμό ή δυσφορία στην περιοχή των ματιών του.
• Αν υπάρχει έντονη ερυθρότητα των ματιών του που δεν υποχωρεί σε λίγες ημέρες.
• Αν παρατηρήσετε πρησμένα βλέφαρα με πυώδεις, κίτρινες εκκρίσεις που μπορεί να σχηματίζουν κρούστα, δυσκολεύοντας το παιδί να ανοίξει τα μάτια του.
• Αν τα μάτια του είναι συνέχεια υγρά και δακρυσμένα.
• Αν τα μάτια του είναι υπερβολικά ευαίσθητα στο φως.
• Αν υπάρχει πτώση του ενός ή και των δύο βλεφάρων.

Που κυρίως αποσκοπεί ο περιοδικός έλεγχος της όρασης στα παιδιά μας?
Κύριος σκοπός είναι να διαγνώσουμε έγκαιρα παιδιά που έχουν ή βρίσκονται σε κίνδυνο να αναπτύξουν αμβλυωπία. Πρόκειται ουσιαστικά για χαμηλή όραση στον ένα ή και στους δύο οφθαλμούς. Προκαλείται λόγω ανώμαλου οπτικού ερεθίσματος που οφείλεται σε ποικίλα αίτια όπως στραβισμός, διαθλαστικές ανωμαλίες (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμό) και θόλωση των διαθλαστικών μέσων του οφθαλμού. Αν παραμείνει χωρίς θεραπεία, κατά την κρίσιμη παιδική ηλικία όπου αναπτύσσονται οι οπτικές οδοί μεταξύ των οφθαλμών και του εγκεφάλου- ουσιαστικά μέχρι την ηλικία των 7 ετών- μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη απώλεια της όρασης.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΑΣΠΙΑΣ MD, FEBO, PhD
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Χειρουργός οφθαλμίατρος – Παιδοοφθαλμίατρος