Όραση και Σχολική Ηλικία
Συσχέτιση προβλημάτων όρασης με μαθησιακές δυσκολίες
Βασική προϋπόθεση επιτυχίας στο σχολείο αποτελεί σίγουρα η καλή όραση των παιδιών. Η σχολική επίδοση μπορεί να υστερεί όταν και η όραση του παιδιού υπολείπεται. Έως και 25% των παιδιών έχουν προβλήματα όρασης που επηρεάζουν την μαθησιακή τους ικανότητα, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη.
Στα παιδιά σχολικής ηλικίας, οι μαθησιακές δυσκολίες σίγουρα αποτελούν μια ανησυχία για τους γονείς. Συχνά, αυτές διαγιγνώσκονται μόνο όταν το παιδί πάει στο σχολείο, παρά το γεγονός ότι στη μεγάλη πλειοψηφία τους παρουσιάζονται σε παιδιά ηλικίας έως 7 ετών. Εντούτοις, πολλές φορές οι μαθησιακές δυσκολίες ενδέχεται να οφείλονται σε προβλήματα όρασης. Κάποιο διαθλαστικό σφάλμα μπορεί να σχετίζεται με μια μαθησιακή δυσκολία ή να αποτελεί γενικά την αιτία δυσκολιών στο σχολείο.
Αν το παιδί σας παρουσιάζει κακή γραφή, δεν του αρέσει ή δυσκολεύεται στο διάβασμα, το γράψιμο ή την αριθμητική, αν αντιστρέφει συχνά τα γράμματα καθώς διαβάζει ή γράφει, μπερδεύει συστηματικά το δεξί με το αριστερό του χέρι, εμφανίζει δυσκολίες στον προφορικό λόγο ή αντικοινωνική συμπεριφορά σε κοινωνικές συναναστροφές, θα πρέπει να ζητήσετε τη βοήθεια κάποιου ειδικού. Οπωσδήποτε συμβουλευτείτε τον οφθαλμίατρό σας ούτως ώστε να διακρίνει πιθανό πρόβλημα όρασης και ζητήστε από τον παιδίατρο να σας ενημερώσει και να σας παραπέμψει σε κάποιον ειδικό.
Παιδική και Σχολική Ηλικία: ποιες διαταραχές παρουσιάζοντα;
Οι πιο βασικές διαταραχές είναι:
- Αμβλυωπία (4%)
- Στραβισμός
- Μυωπία (5% έως 8 ετών, 26% έως 14 ετών και 30% έως 20 ετών)
- Υπερμετρωπία (90% έως 5 ετών και 15% άνω των 5 ετών)
- Αστιγματισμός
Τι θα πρέπει να μας οδηγήσει στον οφθαλμίατρο;
Καθώς οι σχολικές επιδόσεις των παιδιών αλλά και η μετέπειτα επιτυχία στη ζωή τους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη σωστή λειτουργία των ματιών τους, οι γονείς οφείλουν να ελέγχουν τα παιδιά τους παρατηρώντας την αντίδρασή τους στα διάφορα οπτικά ερεθίσματα αλλά και εντοπίζοντας τυχόν ανωμαλίες. Στην περίπτωση κατά την οποία ένα παιδί κατά την πρώιμη σχολική ηλικία έχει φυσιολογική γλωσσική ανάπτυξη αλλά παρουσιάζει μαθησιακές δυσκολίες ή δυσκολία στην ανάγνωση, είναι πιθανό να πάσχει από κάποιο οφθαλμολογικό πρόβλημα.
Τα συμπτώματα που θα πρέπει οι γονείς να προσέξουν κατά τη σχολική ηλικία είναι τα ακόλουθα:
- Το παιδί φέρνει πολύ κοντά στα μάτια του το βιβλίο για να διαβάσει ή κάθεται πολύ κοντά στην τηλεόραση.
- Κατά την ανάγνωση παραλείπει λέξεις ή προτάσεις ή χάνει εύκολα τις σειρές του κειμένου.
- Προκειμένου να διατηρεί τη σειρά όταν διαβάζει ακολουθεί με το δάκτυλό του τις λέξεις.
- Γράφει λοξά.
- Δε συγκεντρώνεται εύκολα και η προσοχή του αποσπάται πολύ γρήγορα.
- Δεν έχει σωστή στάση σώματος κατά τη μελέτη.
- Προκειμένου να δει καλύτερα κλίνει το κεφάλι.
- Στραβίζει.
- Ανοιγοκλείνει υπερβολικά τα μάτια του ή τα τρίβει πολύ συχνά.
- Παρουσιάζει ευαισθησία στο φως.
- Εκδηλώνει αφύσικη κίνηση ή ευθυγράμμιση των ματιών .
- Κλείνει το ένα μάτι για να διαβάσει ή να δει τηλεόραση.
- Αργεί πολύ να ολοκληρώσει τα μαθήματά του.
- Δεν καταλαβαίνει εύκολα αυτά που διαβάζει.
- Παραπονιέται για πονοκεφάλους ή κουρασμένα μάτια.
- Αποφεύγει να χρησιμοποιεί τον υπολογιστή γιατί αισθάνεται ότι «κουράζονται τα μάτια του».
- Αποφεύγει δραστηριότητες που απαιτούν μακρινή όραση όπως ομαδικά σπορ ή κοντινή όραση όπως το διάβασμα.
- Παρουσιάζει μειωμένη απόδοση στο σχολείο.
Στην περίπτωση που το παιδί σας παρουσιάζει ένα ή περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα, θα πρέπει οπωσδήποτε να προγραμματίσετε ένα ραντεβού με τον οφθαλμίατρο. Συνήθως από την οφθαλμολογική εξέταση προκύπτει ότι το παιδί έχει μυωπία, υπερμετρωπία ή αστιγματισμό. Οι διαθλαστικές αυτές ανωμαλίες μπορούν πολύ εύκολα να διορθωθούν με γυαλιά ή φακούς επαφής.
Κάθε πότε θα πρέπει το παιδί μας να επισκέπτεται τον οφθαλμίατρο;
Ευτυχώς σήμερα, η οφθαλμολογία διαθέτει την τεχνογνωσία και την κατάλληλη τεχνολογία για διαγνωστικές μεθόδους, με τις οποίες μπορούν εύκολα να διαγνωστούν ποικίλα προβλήματα πριν να έχουν καταστροφικές συνέπειες. Καθώς υπάρχουν αρκετές παθήσεις που μπορεί να υφίστανται χωρίς να προκαλούν αντιληπτά από τα παιδιά συμπτώματα, θα πρέπει να γίνεται προληπτικός οφθαλμολογικός έλεγχος σε όλες τις ηλικίες.
Οπωσδήποτε η πρώτη εξέταση του παιδιού σας θα πρέπει να γίνεται από τον οφθαλμίατρο μέχρι την ηλικία των 6 μηνών. Όλα τα βρέφη και κυρίως όσα αναφέρονται ως «υψηλού κινδύνου», π.χ. λόγω πρόωρου τοκετού ή οικογενειακού ιστορικού για οφθαλμολογικά προβλήματα, θα πρέπει να υποβάλλονται σε οφθαλμολογικό έλεγχο από ειδικό παιδοφθαλμίατρο.
Ο έλεγχος αυτός γίνεται με σκοπό να επιβεβαιωθεί η καλή υγεία των ματιών και να διαπιστωθούν τυχόν σπάνια σημαντικά προβλήματα όπως είναι ο συγγενής καταρράκτης, ο μικρόφθαλμος , το συγγενές γλαύκωμα κ.α. Ο επόμενος οφθαλμολογικός έλεγχος θα πρέπει να γίνεται στην ηλικία των 3 ετών και στη συνέχεια πριν την έναρξη του σχολείου. Τα παιδιά που πηγαίνουν σχολείο και δεν παρουσιάζουν κάποιο πρόβλημα όρασης πρέπει να επισκέπτονται τον οφθαλμίατρο κάθε δύο με τρία χρόνια. Στην περίπτωση, όμως, που το παιδί σας χρειάζεται γυαλιά ή φακούς επαφής, ο οφθαλμίατρος θα πρέπει να το ελέγχει μία φορά το χρόνο. Πάντα θα πρέπει να θυμόμαστε ότι καθώς το παιδί μας αναπτύσσεται τροποποιείται ανάλογα και η όρασή του με συνέπεια να αλλάζει και η συνταγή των γυαλιών του. Τέλος, η επίσκεψη στον οφθαλμίατρο περιλαμβάνει την εξέταση της προσαρμογής καθώς και της κεντρικής, περιφερικής και διόφθαλμης όρασης του παιδιού σας.
Να θυμάστε πάντα ότι ο οφθαλμολογικός έλεγχος που γίνεται από τον παιδίατρο δεν αρκεί από μόνος του, εφόσον ο τελευταίος μπορεί ελέγχοντας την όραση του παιδιού να εντοπίσει κάποιο πιθανό πρόβλημα, δεν μπορεί όμως σε καμία περίπτωση να υποκαταστήσει τον οφθαλμίατρο. Σίγουρα, λοιπόν, η εξέταση του παιδιάτρου είναι χρήσιμη όμως δεν αρκεί για τον εντοπισμό πιθανών σοβαρών παθήσεων. ‘Έτσι, οι γονείς οφείλουν να δρομολογούν, κατά τα προαναφερθέντα χρονικά διαστήματα, μια επίσκεψη στον οφθαλμίατρο προκειμένου να ελέγχεται πλήρως η όραση του παιδιού τους.
Τέλος θυμηθείτε: Πάντα ο οφθαλμίατρός σας είναι η καλύτερη πηγή για να σας δώσει υπεύθυνες απαντήσεις σε θέματα που αφορούν την υγεία των ματιών σας. Σε καμία περίπτωση η πληροφόρηση που λαμβάνετε από την ιστοσελίδα μας δεν έχει σκοπό να τον υποκαταστήσει. Απευθύνεστε πάντα σε αυτόν για ολοκληρωμένη πληροφόρηση.