Φλεγμονές ή Ραγοειδίτιδα

Ανατομία

Ραγοειδίτιδα  είναι φλεγμονή του ραγοειδούς χιτώνα του οφθαλμού. Ο ραγοειδής χιτώνας είναι ο μέσος χιτώνας του οφθαλμού που φέρει τα αγγεία. Βρίσκεται μεταξύ του εξωτερικού, λευκού, χιτώνα του οφθαλμού που ονομάζεται σκληρός και του εσωτερικού χιτώνα που ονομάζεται αμφιβληστροειδής. Ο ραγοειδής χιτώνας αποτελείται από την ίριδα, το ακτινωτό σώμα και τον χοριοειδή χιτώνα.

Η ίριδα είναι ο χρωματιστός μυς στο μπροστινό τμήμα του οφθαλμού. Δίνει το χρώμα του οφθαλμού, φέρνει θρεπτικά υλικά στον φακό και καθορίζει την ποσότητα φωτός που περνάει μέσα στον οφθαλμό με αυξομείωση της διαμέτρου της κόρης.

Το ακτινωτό σώμα που βρίσκεται μεταξύ ίριδας και χοριοειδούς παρέχει θρεπτικά συστατικά στον φακό και αλλάζει το σχήμα του φακού κατά την προσαρμογή. Ο χοριοειδής  είναι ένας λεπτός χιτώνας γεμάτος αγγεία που τροφοδοτούν τον φακό, τον αμφιβληστροειδή, το οπτικό νεύρο και το υαλοειδές σώμα. Στις ραγοειδίτιδες δεν φλεγμαίνει μόνο ο ραγοειδής χιτώνας αλλά και άλλες περιοχές όπως ο φακός, ο αμφιβληστροειδής, το οπτικό νεύρο και το υαλοειδές σώμα με αποτέλεσμα ελάττωση οράσεως.

Παθοφυσιολογία

Φλεγμονή είναι η φυσιολογική απάντηση του οργανισμού σε καταστροφή ιστών, μικρό-οργανισμούς ή τοξίνες. Εκδηλώνεται με ερυθρότητα, πόνο, οίδημα και βλάβες στους ιστούς καθώς τα αμυντικά λευκά κύτταρα του οργανισμού έρχονται στο σημείο της φλεγμονής ώστε να περιορίσουν ή να καταστείλουν πλήρως την καταστρεπτική επεξεργασία.

Στις ραγοειδίτιδες η φλεγμονή μπορεί να περιορίζεται μόνον στον οφθαλμό ή να είναι επί μέρους εκδήλωση μιας γενικής νόσου που προσβάλλει και άλλα όργανα του σώματος εκτός του οφθαλμού. Οι ραγοειδίτιδες εμφανίζονται συνήθως στην ηλικία των 20-60 ετών. Η κλινική πορεία της νόσου μπορεί να είναι οξεία με σύντομη διάρκεια (κάτω των 6 εβδομάδων), υποτροπιάζουσα ή χρόνια. Οι πιο σοβαρές μορφές ραγοειδίτιδας είναι οι υποτροπιάζουσες και οι χρόνιες.

Οι ραγοειδίτιδες μπορεί να ταξινομηθούν με βάση το ανατομικό κομμάτι του ραγοειδούς που φλεγμαίνει σε πρόσθιες ή ιριδοκυκλίτιδες, διάμεσες, οπίσθιες ή πανραγοειδίτιδες όταν φλεγμαίνει όλος ο οφθαλμός.  Μπορεί επίσης να ταξινομηθούν σε λοιμώδους αιτιολογίας και μη λοιμώδους αιτιολογίας.

Ραγοειδίτιδα μπορεί να προκληθεί από: επίθεση από το αμυντικό σύστημα του ίδιου οργανισμού (αυτοάνοσος νόσος), μολύνσεις διαφόρων ειδών, νεοπλασίες του οφθαλμού η άλλων ιστών/οργάνων, τραυματισμό του οφθαλμού και τοξίνες που φθάνουν στον οφθαλμό μέσω της κυκλοφορίας.

Ανατομική ταξινόμηση

Πρόσθια Ραγοειδίτιδα

Προσβάλλει το πρόσθιο τμήμα του ραγοειδή: ίριδα και ακτινωτό σώμα και αλλιώς ονομάζεται ιριδοκυκλίτιδα. Είναι η πιο συχνή μορφή ραγοειδίτιδας και συνήθως εμφανίζεται σε άτομα νεαρής και μέσης ηλικίας. Εμφανίζεται σε υγιείς κατά τα άλλα ασθενείς και συνήθως προσβάλλει μόνο έναν οφθαλμό. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να συνοδεύει ρευματολογικές, δερματολογικές, γαστρεντερολογικές, η πνευμονολογικές παθήσεις ή λοιμώξεις.

Διάμεση Ραγοειδίτιδα

Παρατηρείται συνήθως σε νεαρούς ενήλικες. Η φλεγμονή εμφανίζεται κυρίως στο υαλοειδές σώμα. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να οφείλεται σε σαρκοείδωση ή  κατά πλάκας σκλήρυνση.

Οπίσθια Ραγοειδίτιδα

Είναι η πιο σπάνια μορφή. Συνήθως συνοδεύεται και από φλεγμονή του αμφιβληστροειδούς και καλείται χοριοαμφιβληστροειδίτιδα. Τα αίτια είναι λοιμώξεις, συστηματικές νόσοι ή αυτοάνοσες παθήσεις.

Πανραγοειδίτιδα

Σε αυτήν την κατηγορία φλεγμαίνει όλος ο οφθαλμός από μπροστά έως πίσω. Αίτια είναι συχνά συστηματικές νόσοι όπως σαρκοείδωση, νόσος Αδαμαντιάδη-Behҫet  κλπ

Οι πιο σοβαρές μορφές ραγοειδίτιδας είναι η διάμεση, οπίσθια και πανραγοειδίτιδα. Αυτές μπορεί να προκαλέσουν μη αναστρέψιμη ελάττωση οράσεως εάν δεν θεραπευτούν έγκαιρα.

Συστηματικές παθήσεις και Ραγοειδίτιδα

Η Ραγοειδίτιδα μπορεί να οφείλεται στις παρακάτω παθήσεις:

• Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα
• Ψωρίαση
• Ρευματοειδή αρθρίτιδα,
• Ελκώδη κολίτιδα,
• Νόσο Αδαμαντιάδη-Behcet,
• Ζωστήρα έρπη,
• Κατά πλάκας σκλήρυνση,
• Σαρκοείδωση
• Φυματίωση
• Σύφιλη
• Λοίμωξη HIV
• Τοξοπλάσμωση
• Νόσο Vogt Koyanagi Harada

Συμπτώματα Ραγοειδίτιδας

Γενικά τα συμπτώματα της ραγοειδίτιδας είναι :

• Ελάττωση οράσεως
• Μυωψίες
• Πόνος
• Ερυθρότητα οφθαλμού
•  Ευαισθησία στο φως

Ο κάθε τύπος φλεγμονής εμφανίζει διαφορετικά συμπτώματα.

Η οξεία πρόσθια ραγοειδίτιδα συνήθως προσβάλλει έναν μόνο οφθαλμό και χαρακτηρίζεται από  ελάττωση οράσεως, πόνο, ερυθρότητα οφθαλμού, μικρή κόρη και ευαισθησία στο φως.

Η διάμεση ραγοειδίτιδα προκαλεί ελάττωση οράσεως και μυωψίες. Συνήθως δεν συνοδεύεται από πόνο.

Η οπίσθια ραγοειδίτιδα συνήθως προκαλεί ελάττωση οράσεως.

Σαρκοείδωση