Πως εξελίσσεται η όραση στο παιδί μας;

Το νεογέννητο μωράκι σας έχει χαμηλή όραση, περιοριζόμενη σε μια πολύ κοντινή απόσταση, περίπου 25 εκατοστών. Ωστόσο, έχει την δυνατότητα να διακρίνει το πρόσωπο σας και αντικείμενα μεγάλου σχήματος, ενώ αντιλαμβάνεται τα ζωηρά, έντονα χρώματα και φώτα.

Συνήθως στην ηλικία των 4 εβδομάδων το μωρό σας είναι ικανό να προσηλώνει στο πρόσωπο σας, όταν το κρατάτε στην αγκαλιά σας, ενώ διατηρεί για όλο και μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα την οπτική επαφή μαζί σας.

Ωστόσο, η εστίαση του δεν είναι ακόμα σταθερή και οι οριζόντιες κινήσεις παρακολούθησης των ματιών του παραμένουν ασύνδετες και υπολειπόμενες.

Καθώς ανακαλύπτει τον εξωτερικό κόσμο, ο ταχύτατα αναπτυσσόμενος εγκέφαλός του μαθαίνει να συνδυάζει τα οπτικά ερεθίσματα που δέχεται και από τα δύο μάτια του, ελέγχοντας τα να κατευθύνονται μαζί και συγχρονισμένα προς τον ίδιο οπτικό στόχο.

Κατά αυτόν τον τρόπο, περίπου στην ηλικία των 3-4 μηνών είναι ικανό να προσηλώνει σταθερά στο πρόσωπό σας και σε μικρότερα παιχνίδια, ενώ μπορεί να τα παρακολουθεί όταν αυτά κινούνται καθόλη την διαδρομή του οπτικού του πεδίου, από τα δεξιά προς τα αριστερά και αντίστροφα. Στο στάδιο αυτό της ζωής του, αρχίζει να αναπτύσσει την αίσθηση του βάθους μέσα στα πλαίσια της φυσιολογικής διόφθαλμης όρασης του.

Επιπλέον, μπορεί να διακρίνει την διαφορά στα χρώματα (κυρίως στο πράσινο και το κόκκινο), κλείνει τα μάτια του αντανακλαστικά σε απειλητικά ερεθίσματα (π.χ αν ξαφνικά χτυπήσουμε ‘παλαμάκι’ μπροστά από τα μάτια του), ενώ έχει αρχίσει να μιμείται εκφράσεις του προσώπου σας, να κρατά και να περιεργάζεται με τα χεράκια του τα διάφορα παιχνίδια του.

Το επόμενο σημαντικό ορόσημο συμβαίνει στην ηλικία των 6 μηνών. Τα δύο εγκεφαλικά ημισφαίρια έχουν μάθει πια να συνεργάζονται ικανοποιητικά μεταξύ τους, ελέγχοντας όχι μόνο την συγχρονισμένη κίνηση και προσήλωση των δυο ματιών προς τον ίδιο στόχο, αλλά διατηρώντας αυτή την κατάσταση ακόμα και όταν κλείσουμε στιγμιαία το ένα μάτι του παιδιού. Έτσι, εάν ενώ το παιδί κοιτάζει σε ένα παιχνίδι του, κλείσουμε με την παλάμη μας το ένα του μάτι για 2-3 δευτερόλεπτα και εν συνεχεία το ελευθερώσουμε απότομα, θα διαπιστώσουμε ότι και τα δύο μάτια συνεχίζουν να κοιτάνε τον ίδιο στόχο, χωρίς κάποιο να παρεκκλίνει. Αυτός ο απλός χειρισμός ονομάζεται δοκιμασία κάλυψης–αποκάλυψης (cover–uncover test).

Ανάμεσα στην ηλικία των 6-12 μηνών η όραση του μωρού σας αυξάνεται ραγδαία πλησιάζοντας την οπτική οξύτητα του φυσιολογικού ενηλίκου.

Στην ηλικία του 1 έτους τόσο η μακρινή όσο και η κοντινή του όραση είναι ικανοποιητικές. Μπορεί να συνυπάρχει κάποιος μικρός βαθμός υπερμετρωπίας αλλά το παιδί εστιάζει και προσαρμόζει κανονικά χωρίς παρέκκλιση των ματιών του, ενώ παρουσιάζει και φυσιολογική στερεοσκοπική όραση. Μπορεί να ξεχωρίσει απλά γεωμετρικά σχήματα, να σύρει με το χέρι του ένα μαρκαδόρο, ενώ αρχίζει να ενδιαφέρεται οπτικά για τις παιδικές εικόνες που του δείχνουμε.

Στην ηλικία των 2 ετών, έχει ολοκληρωθεί η ανάπτυξη (μυελινοποίηση) των οπτικών του νεύρων, ενώ η ανάπτυξη της οπτικής οξύτητας του παιδιού θεωρείται πια ολοκληρωμένη πλησιάζοντας τα επίπεδα των ενηλίκων.

Μέχρι την ηλικία των 3 ετών, συντελείται ραγδαία η ανάπτυξη του αμφιβληστροειδούς του ματιού. Ο αμφιβληστροειδής αποτελεί τον εσωτερικό χιτώνα του ματιού, που καλύπτει το πίσω μέρος του οφθαλμού και είναι υπεύθυνος για τη μετατροπή του οπτικού σήματος σε ηλεκτρικό, το οποίο στη συνέχεια θα το επεξεργαστεί ο εγκέφαλος ώστε να μετατραπεί σε εικόνα. Η ανάπτυξη του θα συνεχιστεί πιο αργά έως την ολοκλήρωση της, περίπου στην ηλικία των 7-8 ετών.

EYE DAY CLINIC – Μονάδα Ημερήσιας Νοσηλείας – Laser Μυωπίας

Γεώργιος Λασπιάς

Χειρουργός οφθαλμίατρος
Παιδοοφθαλμίατρος – Στραβισμολόγος