Η Ιδανική Στιγμή για την Επέμβαση Καταρράκτη

Ο καταρράκτης, δηλαδή η θόλωση του κρυσταλλοειδούς φακού του ματιού, στην πλειονότητα των περιπτώσεων συμβαίνει στα πλαίσια της φυσιολογικής γήρανσης των ιστών του οργανισμού με την πάροδο της ηλικίας. Μέχρι σήμερα, η μοναδική διαθέσιμη θεραπεία του καταρράκτη είναι το χειρουργείο αφαίρεσης του θολωμένου φακού. Δεν έχει αποδειχθεί ότι κάποια φαρμακευτική ουσία, είτε τοπικά είτε συστηματικά, προλαμβάνει ή αντιμετωπίζει τον καταρράκτη.

Πότε όμως είναι η ιδανική χρονική στιγμή να χειρουργηθεί κάποιος που έχει διαγνωσθεί ότι έχει καταρράκτη; Πολλές απόψεις ακούγονται. Συχνά λέγεται ότι ο καταρράκτης πρέπει να «ωριμάσει», άλλοι πιστεύουν ότι πρόκειται για επείγουσα κατάσταση που αν χρονίσει επηρεάζεται μόνιμα η όραση κλπ. Με τις σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές, δεν ισχύει πλέον η παλιά αντίληψη ότι χειρουργήσιμος είναι μόνο ο ώριμος καταρράκτης. Αντιθέτως, με τη σύγχρονη τεχνική της φακοθρυψίας με υπερήχους, η αναρρόφηση ενός υπερώριμου σκληρού καταρράκτη, κάνει την επέμβαση πιο εργώδη και πιο δύσκολη. Από τη στιγμή της διάγνωσης του καταρράκτη, η απόφαση για επέμβαση εξατομικεύεται για κάθε ασθενή ως εξής: η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας έχει συνοψίσει τα συμπτώματα που προκαλεί ο καταρράκτης και την επίδρασή τους στην καθημερινότητα του ασθενούς σε τέσσερις ερωτήσεις-κλειδιά.

Ο καταρράκτης επηρεάζει τις καθημερινές σας δραστηριότητες ή την εργασία σας;

Η όραση, τόσο για μακριά, όσο και για κοντά, θολώνει και μειώνεται προοδευτικά. Τα αντικείμενα γίνονται ολοένα και λιγότερο καλά ορατά, με ασαφή περιγράμματα, εξασθενημένα χρώματα, ενώ παρατηρείται έντονη ενόχληση στην έκθεση στο ηλιακό φως και μειώνεται η ευχέρεια διαβάσματος. Σε έναν συγκεκριμένο τύπο καταρράκτη, τον πυρηνικό, μπορεί να παρατηρηθεί το παράδοξο φαινόμενο της «δεύτερης όρασης των ηλικιωμένων». Σε αυτή την περίπτωση, επειδή ο καταρράκτης αυτός προκαλεί μυωπία, ένα άτομο που φορούσε γυαλιά πρεσβυωπίας για το διάβασμα, μπορεί να αρχίσει να διαβάζει πλέον χωρίς αυτά, λόγω εξουδετέρωσης της πρεσβυωπίας στα αρχικά στάδια αυτού του καταρράκτη.

Έχει ο καταρράκτης επίδραση στην ικανότητά σας να οδηγείτε με ασφάλεια τη νύχτα;

Συνήθη συμπτώματα της θόλωσης του φακού του ματιού είναι οπτικά φαινόμενα στη νυχτερινή οδήγηση όπως φωτοστέφανα και ενοχλητικές λάμψεις γύρω από τα φώτα των απέναντι αυτοκινήτων. Όταν τέτοια φαινόμενα αρχίσουν να επηρεάζουν την ικανότητα οδήγησης, πόσο μάλλον όταν η όραση έχει μειωθεί αισθητά και στη διάρκεια της ημέρας, ο ασθενής επιβάλλεται να αφαιρέσει τον καταρράκτη του για την ασφάλεια του ίδιου αλλά και των άλλων.

Επηρεάζεται η συμμετοχή σε δραστηριότητες και σπορ;

Το θάμπωμα, οι λάμψεις ή αντανακλάσεις σε συνθήκες έντονου φωτός, η διαταραχή της διόφθαλμης αντίληψης του χώρου επηρεάζουν την απόδοση και την ικανότητα συμμετοχής σε χόμπι και αθλήματα.

Μπορεί ο καταρράκτης σας να αντιμετωπιστεί διαφορετικά;
Εάν ο ασθενής επιθυμεί να αναβάλλει το χειρουργείο, ενδεχομένως μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποια τρικ και βοηθήματα, όπως καλύτερο φωτισμό στο σπίτι, πολωτικά γυαλιά ηλίου με κατάλληλη διόρθωση των διαθλαστικών ανωμαλιών που έχει προκαλέσει ο καταρράκτης κά.

Βέβαια υπάρχουν και ορισμένες περιπτώσεις, όπου υπάρχουν λόγοι επίσπευσης της απόφασης για χειρουργείο. Τέτοιες συνυπάρχουσες οφθαλμολογικές οντότητες είναι η δυστροφία Fuchs του ενδοθηλίου του κερατοειδούς, το φακομορφικό γλαύκωμα κλειστής γωνίας κά. Το κλειδί λοιπόν για τη σωστή απόφαση του χρόνου χειρουργείου είναι η ενδελεχής οφθαλμολογική εξέταση, σε συνδυασμό με τις επιθυμίες του ίδιου του ασθενούς. Είναι πολύ διαφορετική η υποκειμενική ενόχληση που δημιουργεί ο ίδιος καταρράκτης σε διαφορετικά άτομα, ανάλογα με τις απαιτήσεις της καθημερινότητάς τους. Ο ασθενής με καταρράκτη λοιπόν, ανάλογα με τις ανάγκες του και τις υποδείξεις του οφθαλμιάτρου, θα αποφασίσει τον κατάλληλο χρόνο χειρουργείου του καταρράκτη του, που θα εξασφαλίσει την ασφαλέστερη και βέλτιστη αποκατάσταση της όρασής του.

Μαρία Στουπάκη

Χειρουργός Οφθαλμίατρος

Καταρράκτης και Επέμβαση Καταρράκτη – EYE DAY CLINIC Μονάδα Ημερήσιας Νοσηλείας