Οπή Ωχράς

Η ωχρά είναι το κεντρικό μέρος του αμφιβληστροειδή που μας δίνει την καλύτερη όραση. Η οπή δημιουργείται συνήθως χωρίς προφανή λόγο εξαιτίας της ανώμαλης έλξης του υαλοειδούς στην περιοχή της ωχράς. Σπανιότερα αυτό μπορεί να είναι προϊόν τραύματος στο μάτι ή άλλης αιτιολογίας.

Οι ιδιοπαθείς οπές εμφανίζονται σε ηλικίες άνω των 65 ετών συνήθως και σε ένα ποσοστό έως 10% και στα δύο μάτια. Ο κίνδυνος η ετερόπλευρη νόσος να εμφανιστεί στο άλλο μάτι είναι περίπου 10% σε βάθος 5ετίας.

Οι οπές της ωχράς χαρακτηρίζονται από 5 στάδια (0-4), ανάλογα  με το αν είναι μερικού ή ολικού πάχους και τη σχέση του υαλοειδούς με την ωχρά. Σαν γενικός κανόνας όσο μεγαλύτερο το στάδιο, τόσο χειρότερη η όραση.

Ο ασθενής αντιλαμβάνεται την οπή σαν θόλωση της όρασης με παραμόρφωση των αντικειμένων και σε πιο προχωρημένα στάδια σαν μια μαύρη σκιά στο κέντρο του ματιού.

Όταν η πάθηση επηρεάζει την όραση μόνο στο ένα μάτι, αυτή μπορεί να περάσει απαρατήρητη από τον ασθενή καθώς η μείωση της όρασης στο ένα μάτι καλύπτεται από την καλή όραση του άλλου ματιού (αλληλοεπικάλυψη οπτικών πεδίων). Γι’ αυτό το λόγο πολλές φορές το πρόβλημα ανακαλύπτεται είτε σε τυχαία οφθαλμολογική εξέταση ή όταν ο ασθενής για οποιοδήποτε λόγο δοκιμάσει την όραση του ξεχωριστά σε κάθε μάτι.

Εφόσον η οπή αφεθεί χωρίς επέμβαση η όραση προοδευτικά μειώνεται και στο τέλος χάνεται η κεντρική όραση και παραμένει μόνο η περιφερική. Μερικές φορές οι οπές μικρού σταδίου μπορεί να κλείσουν από μόνες τους.

Για την διόρθωση των οπών υπάρχουν δυο επιλογές. Η χρήση ειδικού φαρμάκου με ένεση στο μάτι που έχει ένδειξη σε οπές μικρού σταδίου και η χειρουργική επέμβαση.

Η ένεση είναι γρήγορη και ανώδυνη. Μετά την ένεση είναι φυσιολογικό ο ασθενής να έχει διαταραχές της όρασης με λάμψεις και μυγάκια, καθώς το φάρμακο δρα μέσα στο μάτι. Σε περίπου 4 εβδομάδες ελέγχεται η επιτυχία της ένεσης. Εφόσον αυτή δεν λειτουργήσει υπάρχει δυνατότητα να γίνει χειρουργείο.

Η επέμβαση για την διόρθωση της οπής διαρκεί περίπου 30-40 λεπτά, γίνεται σαν χειρουργείο ημέρας και ο ασθενής γυρνά στο σπίτι με το μάτι καλυμμένο για 24 ώρες. Μετά το χειρουργείο ο ασθενής θα πρέπει να αποφεύγει την ύπτια θέση για μια εβδομάδα και να χρησιμοποιεί σταγόνες για περίπου 4 εβδομάδες. Η όραση αρχικά δεν θα είναι καλή λόγω της παρουσίας ενός ειδικού αερίου στο μάτι το οποίο απορροφάται σταδιακά από την κυκλοφορία του αίματος.

Το ποσοστό επιτυχίας του χειρουργείου εξαρτάται από την χρονιότητα και το μέγεθος της οπής και για τις περισσότερες περιπτώσεις είναι πάνω από 90%. Εφόσον η οπή κλείσει η όραση θα βελτιώνεται για μια περίοδο πολλών εβδομάδων έως και μηνών.

Η απόφαση για χειρουργική επέμβαση θα εξαρτηθεί από τα χαρακτηριστικά της οπής, τις ανάγκες του ασθενούς και την κατάσταση του άλλου ματιού.

Οι δευτεροπαθείς οπές αντιμετωπίζονται ανάλογα με την αιτία τους και απαιτείται συμβουλή από εξειδικευμένο χειρουργό υαλοειδούς.